THÔNG BÁO RÚT KINH NGHIỆM SỐ 98/TB-VKSTC RÚT KINH NGHIỆM KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT VỤ ÁN DÂN SỰ "TRANH CHẤP KIỆN ĐÒI TÀI SẢN THỪA KẾ"

Ngày 20/5/2024, Viện kiểm sát nhân dân tối cao có Thông báo rút kinh nghiệm số 98/TB-VKSTC rút kinh nghiệm kiểm sát việc giải quyết vụ án dân sự “Tranh chấp kiện đòi tài sản thừa kế” giữa nguyên đơn bà Nguyễn Thị T1, bà Nguyễn Thị V1 với bị đơn anh Nguyễn Viết Đ1, chị Nguyễn Thị H1 với thửa đất số 273, tờ bản đồ cố 26, diện tích 410m2 đất tại thôn GL, xã PL, huyện QV, tỉnh BN.

1. NỘI DUNG VỤ ÁN:

Cố Nguyễn Viết Đ có hai người vợ là cố Nguyễn Thị C và cố Nguyễn Thị V. Cố Đ, cố C có hai con chung là cụ Nguyễn Viết N (chết năm 1963, có vợ là cụ Nguyễn Thị Th và hai con là bà Nguyễn Thị T1, Nguyễn Thị V1 - là nguyên đơn) và cụ Nguyễn Viết Nh (đã chết, có 07 người con là các ông bà Ch1, Ch2, D1, D2, D3, T7, Kh). Cố Đ, cố V có 03 con chung là cụ Nguyễn Thị Th, Nguyễn Thị T2, Nguyễn Viết L (đã chết). Cụ L có 5 con gồm ông Nguyễn Viết Đ3 (đã chết, vợ là bà Nguyễn Thị T3 và 03 con là anh Nguyễn Viết Đ1, anh Nguyễn Viết T4, chị Nguyễn Thị T5), ông Nguyễn Viết Ph3, bà Nguyễn Thị M1, bà Nguyễn Thị M2, ông Nguyễn Viết H, ông Nguyễn Viết B2.

Các nguyên đơn (bà Nguyễn Thị T1, bà Nguyễn Thị V1) trình bày:

Nguồn gốc thửa đất số 273 là của cố Nguyễn Viết Đ để lại cho cha mẹ các bà là cụ Nguyễn Viết N và cụ Nguyễn Thị Th. Cụ Th ở lại trên đất đến năm 1992, cụ L (ông nội của Đ1) qua lại trông nom. Năm 1993, cụ Th chết thì gia đình cụ L ở trên thửa đất này, các bà không phản đối, khi anh Đ1 được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hai bà không biết. Năm 2015, bị đơn tự ý tháo dỡ công trình phụ xây dựng trước đây, các và đã ngăn cản và hai bên thống nhất trả 100 m2 đất nhưng sau đó thay đổi ý kiến. Nay các bà yêu cầu anh Đ1 trả lại toàn bộ thửa đất nêu trên.

Các bị đơn trình bày (anh Nguyễn Viết Đ1, chị Nguyễn Thị H1):

Cụ N là con trưởng ở cùng với các cố, do cụ N không có con trai nên bố anh là ông Nguyễn Viết Đ3 được thừa hưởng thừa kế của dòng họ Nguyễn Viết. Năm 2004, nhà thờ bị hư hỏng nên dòng họ và dia đình anh đã sửa lại và anh xây thêm 50m2 để gia đình ở. Đất tranh chấp là của dòng họ để lại cho vợ chồng anh thờ tự, không phải đất của cụ N, nên không chấp nhận yêu cầu khởi kiện.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trình bày:

Cụ Nguyễn Thị Th1, cụ Nguyễn Thị T và đại diện dòng họ Nguyễn Viết gồm các ông Nguyễn Viết Ph1, Nguyễn Viết B1, Nguyễn Viết Ph2 xác định anh Đ1 là trưởng dòng họ. Nguồn gốc đất tranh chấp là của dòng họ Nguyễn Viết được truyền lại cho dòng trưởng để thờ cúng, hương hỏa dòng họ.

2. GIẢI QUYẾT VỤ ÁN:

Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2019/DS-ST ngày 30/8/2019 của Tòa án nhân dân huyện QV, tỉnh BN:

1. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và T1 và bà V1.

Giao cho bà T1, bà V1 được sử dụng 210m2 đất trong thửa đất số 273…; bà T1, bà V1 được sở hữu các tài sane trên đất gồm 03 gian nhà gỗ xây gach lợp ngói… có tổng trị giá là 635.000.000 đồng.

Giao cho anh Đ 1, chị H1 được sử dụng 200m2 đất còn lại,… và sở hữu các tài sản trên đất… có tổng trị giá 600.000.000 đồng.

2. Chấp nhận việc rút yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của bà T1 và V1.

Sau khi có bản án sơ thẩm, các bên đương sự đều có kháng cáo.

Bản án dân sự phúc thẩm số 55/2020/DS-PT ngày 25/6/2020, Tòa án nhân dân tỉnh BN quyết định:

1. Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn và T1 và bà V1.

Giao cho bà T1, bà V1 được sử dụng 210m2 đất trong thửa đất số 273…; bà T1, bà V1 được sở hữu các tài sane trên đất gồm 03 gian nhà gỗ xây gach lợp ngói… có tổng trị giá là 635.000.000 đồng.

Giao cho anh Đ 1, chị H1 được sử dụng 200m2 đất còn lại,… và sở hữu các tài sản trên đất… có tổng trị giá 600.000.000 đồng.

2. Đình chỉ yêu cầu khởi kiện của và T1, V1 đề nghị hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Ngày 17/9/2020, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại H kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án dân sự phúc thẩm nêu trên.

Quyết định Giám đốc thẩn số 48/2022/DS-GĐT ngày 07/6/2022 của Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại H đã quyết định:

Không chấp nhận toàn bộ kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân cấp ca tại H. Giữ nguyên Bản án dân sự phúc thẩm số 55/2020/DS-PT ngày 25/6/2020.

Bị đơn và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm với Quyết định Giám đốc thẩm trên.

Quyết định kháng nghị Quyết định Giám đốc thẩm số 16/QĐ-VKS-DS  ngày 11/9/2023:

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tôi cao xét xử: hủy Quyết định Giám đốc thẩm của Tòa án nhân dân cấp cap tại H, hủy Bản án dân sự phúc thẩm và hủy Bản án dân sự sơ thẩm, giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân huyện QV, tỉnh BN giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.

Quyết định Giám đốc thẩm số 56/2023/DS-GĐT ngày 29/11/2023:

Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao  chấp nhận Quyết định kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

3. CÁC NỘI DUNG CẦN RÚT KINH NGHIỆM:

Thứ nhất, có căn cứ xác định căn nhà ngói 05 gian (đã phá dỡ 02 gian) do vợ chồng cố Đ, cố V, cố C tạo lập.

Bà T1, V1 cho rằng căn nhà vợ chồng cố Đ xây dựng trên thửa đất 273 đã bị giặc đốt,căn nhà ngói 05 gian là do cụ vợ chồng cụ N xây dựng để ở, các dương sự cho rằng nhà này do con cháu đóng góp tiền xây dựng nhưng đều không đưa ra được chứng cứ. Thực tế, vợ chồng cố Đ cùng các con đã ở tại nhà đất này cho đến khi vợ chồng cố Đ mất. Do đó có căn cứ xác định căn nhà ngói 05 gian do vợ chồng cố Đ tạo lập.

Thứ hai, bà T1, bà V1 không có đủ tài liệu, chứng cứ chứng minh bà các cố Đ, cố V, cố C đã cho cụ N, cụ Th nhà đất mà chỉ căn cứ theo sổ “Tổng hợp đất thổ cư thôn GL”, từ đó chia đất cho bà T1, V1 là không có cơ sở, không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người thừa kế của cố Đ, cố V, cố C.

Theo sổ “Tổng hợp nhà đất thổ cư thôn GL” thể hiện hộ bà T1 có diện tích 313m2 đất, không có xác nhận, chứng thực của cơ quan có thẩm quyền. Đây cũng không phải là giấy tờ về quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai 1993, Luật Đất đai 2013. Tòa án cấp sơ thẩm, tòa án cấp phúc thẩm, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao tại H lại căn cứ tài liệu này và lời khai nguyên đơn để cho rằng vợ chồng cố Đ đã cho cụ N, cụ Th thửa đất số 273 là không đúng pháp luật.

Thứ ba, chia đất cho anh Đ1, chị H1 là không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người thừa kế của cố Đ, cố V, cố C.

Tòa án cấp sơ thẩm, tòa án cấp phúc thẩm, Ủy ban Thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao chấp nhận yêu cầu khởi kiện bà T1, bà V1 và xem xét công sức đóng góp của anh Đ1, chị H2 mà chia đất là không đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người thừa kế của cố Đ, cố V, cố C.

Thứ tư, Tòa án cấp sơ thẩm không đưa những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan vào tham gia tố tụng mà chỉ thực hiện việc lấy lời khai.

>>>Xem thêm: Thông báo rút kinh nghiệm số 98/TB-VKSTC ngày 20/5/2024.

____________________________________

Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH AV COUNSEL

 Fanpage: https://www.facebook.com/congtyluatavcounsel

                  https://www.facebook.com/luatsuvadoanhnghiep/

 Website: https://avcounsel.com/

 Email: info.avcounsel@gmail.com

 Hotline: 094.333.4040

Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý khách hàng!

Trân trọng./.