RÚT KINH NGHIỆM VỤ ÁN HÌNH SỰ: ÁP DỤNG HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI NGƯỜI DƯỚI 16 TUỔI

Ngày 17/12/2024, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng có Thông báo số 01/TB-VKS-VC2-V1 rút kinh nghiệm vụ án hình sự bị Tòa án cấp phúc thẩm sửa án do áp dụng sai pháp luật.

1. Tóm tắt nội dung vụ án

Khoảng 16h30 ngày 02/02/2023, Dương Đình Anh cùng Võ Tiến Hoàng, Vô Mạnh Huy, Lê Thái Toàn, Nguyễn Đức Thiện, Lê Phạm Anh Đức, Phan Thanh Tú, Đào Xuân Bách đi lên khu vực Trường THPT Trần Quốc Tuấn để uống nước. Tại đây, cả nhóm có gặp Tổng Xuân Thành, Mai Nguyễn Anh Quốc và Hoàng Trung Dũng đang uống nước tại quán nước đối diện Trường THPT Trần Quốc Tuấn. Lúc này, Toàn nói cho cả nhóm biết: “bữa Quốc bị đấm, bây giờ gọi ra nói chuyện”, sau đó thì Toàn có gọi Quốc ra để nói chuyện nhưng Quốc không ra nên cả nhóm đi về trên 4 xe mô tô. Khi tới đoạn quán nhậu “Mập” (thuộc tổ dân phố 2B, thị trấn Đ, huyện Đ, tỉnh K) thì Bách chặn xe Dũng lại để nói chuyện, thấy vậy cả nhóm của Dương Đình Anh đi trước quay xe lại chỗ Bách và Dũng đứng nói chuyện. Quốc chở Thành đi sau nhìn thấy Dũng bị nhóm của Đình Anh chặn nên Thánh nói Quốc đi vào lô cà phê cách vị trí Dũng bị chặn xe khoảng 600m để lấy một con dao tự chế dài khoảng 1,5m, cán dao bằng kim loại inox, lưỡi dao dài khoảng 30cm, mũi nhọn, có một cạnh sắc rồi đi đến vị trí nhóm thanh niên trên. Khi đến nơi, Quốc nói “giảng hòa rồi còn kiểm tụi em làm gì”, thì trong nhóm của Đình Anh có nói là: “đang nói chuyện với Dũng mà tụi mày mang dao tới làm gì”. Sau đó, Thành lao xuống xe đi đến và nói “chúng mày thích gây chuyện không”, lúc này Đình Anh dùng tay chỉ vào đầu và nói “mày ngon mày chém tao đi”, Thành cầm con dao tự chế bằng hai tay chém hướng từ trên xuống dưới trúng vào vai trái của Đình Anh. Dương Đình Anh thấy đau quá nên cúi đầu, dùng tay phải giơ lên để đỡ đầu và dùng tay trái cầm 01 con dao được giấu ở túi áo khoác bên trái của Đình Anh từ trước và đâm vào vùng bụng của Thành liên tiếp 03 nhát, hai nhát đầu Đình Anh đâm trúng bụng Thành nhưng chưa đâm thủng vào trong bụng, nhát đâm thứ ba bị cáo cảm nhận thấy dao đã đâm sâu vào trong bụng của Thánh thì rút dao ra và lùi lại. Lúc này, Toàn, Huy cũng lao vào dùng tay chân đánh Thành, sau đó Toàn cầm cục bê tông cùng Huy, Hoàng, Tú đuổi đánh Quốc nhưng không được nên quay lại. Toàn thấy Thành đang ngồi trên lề đường nên cầm cục bê tông ném trúng vào đầu Thành; Hoàng cầm cây cột cờ bằng kim loại vụt vào người Thành. Sau khi Thành dùng dao chém Đình Anh trúng vào vai thì con dao bị cong và rơi xuống đường, Đình Anh có nhặt lên và nêm vào vỉa hè cách đó khoảng 2 đến 3m.

Sau đó nhóm của Đình Anh lên xe bỏ về, khi đến Trung tâm y tế huyện ĐD, Dũng thấy nhóm Đình Anh tiếp tục đòi đánh Thành thì Dũng nói “anh của em bị đâm ngay bụng, các anh không được đánh nữa, đợi anh của em khâu xong đã rồi nói chuyện tiếp” thì lúc này cả nhóm mới biết Thành bị thương ở bụng chảy nhiều máu nên cả nhóm đi về và đi đến cánh đồng thuộc tổ dân phố 6, thị trấn Đ, huyện Đ, tại đây Đình Anh có nói với mọi người là “tao lỡ đâm thẳng Xuân Thành rồi, này trên bệnh viện thẩy Dũng Hoàng nói Thành bị đâm trúng bụng”. Sau đó, Đình Anh một mình đi đến khu vực suối thuộc tổ dân phố 10, thị trấn Đ, huyện Đ và ném con dao dùng đâm Thành trước đó xuống suối và đi về nhà.

Tại Bản kết luận giám định pháp y về thương tích số: 34/TgT-TTPY ngày 24/02/2023 của Trung tâm pháp y tỉnh K kết luận: Sẹo vùng thượng vị bên phải, Sẹo mổ đường trắng giữa; Sẹo mổ dẫn lưu mạng mỡ bên phải; Khâu cầm máu vết thương gan. Tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể là 34%.

2. Quá trình giải quyết vụ án

Tại bản hình sự sơ thẩm số 17/2024/HSST ngày 18/6/2024 của Tòa án nhân dân tỉnh K, quyết định đã quyết định: Áp dụng điểm n khoản 1 Điều 123; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38; Điều 90; Điều 91; Điều 101; Điều 102 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo Dương Đình Anh từ 04 năm 06 tháng tù về tội “Giết người”.

Ngoài ra, bản án còn tuyên về án phí và quyền kháng cáo theo quy định của pháp luật.

Kháng cáo: Ngày 02/7/2024, người bảo chữa cho bị cáo Dương Đình Anh là luật sư Đinh Văn Hiến kháng cáo cho rằng Toà án cấp sơ thẩm tuyên phạt bị cáo Dương Đình Anh với mức án 04 năm 06 tháng là vượt quá quy định pháp luật nên xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo.

Tại bản án hình sự phúc thẩm số 578/2024/HSPT ngày 28/11/2024 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng đã quyết định: Chấp nhận kháng cáo của ông Đình Văn Hiến, sửa một phần bản án hình sự sơ thẩm số 17/2024/HSST ngày 18-6-2024 của Tòa án nhân dân tỉnh K. Áp dụng điểm n khoản 1 Điều 123; điểm b, s khoản 1, khoản 2 Điều 51; Điều 38, 15, 57, 90, 91, Điều 101, Điều 102 Bộ luật hình sự, xử phạt bị cáo Dương Đình Anh 04 năm tù về tội “Giết người”.

3. Vấn đề cần rút kinh nghiệm

Thấy rằng, việc Toà án nhân dân tỉnh Kon Tum xử phạt bị cáo Dương Đình Anh về tội “Giết người" quy định tại điểm n khoản 1 Điều 123 BLHS là có căn cứ, đúng pháp luật. Tuy nhiên, xét thấy Dương Đình Anh khi phạm tội mới có 15 tuổi 04 tháng 08 ngày; bị cáo lại phạm tội chưa đạt nên cần phải áp dụng các quy định tại Chương XII của Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 để quyết định hình phạt đối với bị cáo:

Điều 90 Chương XII, Bộ luật Hình sự quy định:

“Người từ đủ 14 tuổi để dưới 18 tuổi phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự theo những quy định củ Chương này, theo quy định khác của Phần thứ nhất của Bộ luật này không trái và quy định của chương này.”.

Khoản 2 Điều 101 Bộ luật Hình sự quy định:

“2. Đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quả 12 năm tù”.

Khoản 3 Điều 102 Bộ Luật hình sự quy định:

“3. Mức hình phạt cao nhất áp dụng đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới tuổi phạm tội chưa đạt không quá một phần ba mức hình phạt quy định tại Đi 101 của Bộ luật này”.

Theo quy định nêu trên thì Dương Đình Anh chỉ bị xử phạt không quá 04 năm tù; việc TAND tỉnh K xử phạt bị cáo 04 năm 06 tháng tù là sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật.

Tham khảo Thông báo số 01/TB-VKS-VC2-V1