XE KHÔNG CHÍNH CHỦ VÀ MỨC PHẠT THEO QUY ĐỊNH HIỆN HÀNH

Khi có giao dịch mua bán, tặng cho hoặc thừa kế xe, người nhận chuyển quyền sở hữu cần thực hiện thủ tục đăng ký sang tên theo quy định mới tại Thông tư số 79/2024/TT-BCA. Đây là văn bản thay thế Thông tư số 24/2023/TT-BCA, hướng dẫn cụ thể về trình tự, hồ sơ và trách nhiệm của chủ xe trong quá trình sang tên, thu hồi đăng ký và cấp lại biển số xe. Sau đây AV Counsel  sẽ chia sẽ cho Quý bạn đọc qua bài viết này.

- Cơ sở pháp lý:

• Luật Giao thông đường bộ số 23/2008/QH12 ngày 13/11/2008, được sửa đổi, bổ sung bởi Luật số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch; Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia số 44/2019/QH14 ngày 14/6/2019 (Sau đây gọi tắt là Luật Giao thông đường bộ);
• Nghị định 100/2019/NĐ-CP ngày 20/12/2019 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt.
• Nghị định 168/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 squy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe.

- Nội dung:

1. Xe không chính chủ là gì?

Pháp luật hiện hành không đưa ra định nghĩa cụ thể về “xe không chính chủ”. Tuy nhiên, có thể hiểu một cách đơn giản rằng:

“Xe không chính chủ” là phương tiện cơ giới đang được sử dụng bởi người không đứng tên sở hữutrong Giấy chứng nhận đăng ký xe.

Thực tế, việc người sử dụng xe không phải là chủ sở hữu rất phổ biến – chẳng hạn như mượn xe của người thân, bạn bè hoặc đồng nghiệp. Do đó, cần phân biệt giữa xe không chính chủ (về mặt sở hữu) và người điều khiển xe vi phạm hành chính (về mặt sử dụng).

2. Có phạt vi phạm về lỗi sử dụng xe không chính chủ hay không?

Trước đây, theo Điều 30 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, chủ xe mô tô, xe gắn máy có thể bị phạt tiền từ 400.000 – 600.000 đồng (cá nhân) hoặc 800.000 – 1.200.000 đồng (tổ chức) nếu không làm thủ tục đăng ký sang tên khi mua, được cho, tặng hoặc thừa kế xe.

Quy định này nhằm đảm bảo việc quản lý phương tiện đúng với chủ sở hữu thực tế, tránh tình trạng mua bán trao tay, trốn lệ phí trước bạ hoặc gây khó khăn cho công tác xử lý vi phạm.

Tuy nhiên, kể từ ngày 01/01/2025, quy định nêu trên đã được bãi bỏ theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP.
Điều này đồng nghĩa rằng người điều khiển xe không chính chủ sẽ không còn bị xử phạt hành chính chỉ vì không sang tên.

Sự thay đổi này phản ánh hướng cải cách hợp lý, phù hợp với thực tiễn, bởi:

• Việc mượn xe trong đời sống hàng ngày là phổ biến;

• Hành vi “đi xe mượn” không ảnh hưởng đến an toàn giao thông, miễn là người điều khiển có đủ điều kiện và giấy tờ hợp lệ;

• Trước đây, việc xử phạt đôi khi gây phiền hà cho người dân, nhất là khi khó chứng minh được mối quan hệ mượn xe.

Như vậy, từ năm 2025, người sử dụng xe mượn, xe của người thân, bạn bè sẽ không bị xử phạt về lỗi “đi xe không chính chủ”, nhưng vẫn phải đảm bảo đầy đủ điều kiện điều khiển phương tiện theo Luật Giao thông đường bộ, ví dụ: có giấy phép lái xe phù hợp, xe còn hạn kiểm định, bảo hiểm bắt buộc…

3. Thủ tục đăng ký sang tên xe 

Theo quy định tại Thông tư số 79/2024/TT-BCA (có hiệu lực từ ngày 15/8/2024), thủ tục sang tên xe được chia thành hai giai đoạn chính: (1) thu hồi đăng ký và biển số xe; (2) đăng ký sang tên cho chủ sở hữu mới.

(i) Giai đoạn thu hồi đăng ký và biển số xe

Khi xảy ra việc mua bán, tặng cho, thừa kế hoặc chuyển quyền sở hữu xe dưới bất kỳ hình thức nào, chủ xe cũ phải giữ lại giấy chứng nhận đăng ký và biển số xe, không giao cho người nhận xe. Đây là điểm mới so với trước đây, nhằm tránh tình trạng xe được chuyển nhượng nhiều lần nhưng không thực hiện sang tên, gây khó khăn cho quản lý.

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày lập giấy tờ chuyển quyền sở hữu, chủ xe cũ phải đến cơ quan đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi. Nếu quá thời hạn này mà chưa thực hiện, cơ quan có thẩm quyền sẽ lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính theo quy định. Trong trường hợp chủ xe vắng mặt, người nhận chuyển quyền có thể ký biên bản với tư cách người chứng kiến để hoàn tất thủ tục.

Sau khi thu hồi xong, cơ quan đăng ký xe sẽ cấp 02 bản chứng nhận thu hồi có đóng dấu giáp lai (01 bản giao cho chủ xe, 01 bản lưu tại cơ quan đăng ký). Riêng xe thuộc đối tượng ngoại giao được cấp 03 bản để phục vụ thủ tục hải quan và quản lý chuyên ngành.

(ii) Giai đoạn đăng ký sang tên cho chủ mới

Sau khi hoàn tất thủ tục thu hồi, người nhận chuyển quyền sở hữu sẽ thực hiện đăng ký sang tên. Hồ sơ bao gồm:

• Giấy khai đăng ký xe;

• Giấy tờ tùy thân của chủ xe;

• Giấy tờ chuyển quyền sở hữu (hợp đồng mua bán, cho tặng, thừa kế...);

• Chứng từ nộp lệ phí trước bạ;

• Chứng nhận thu hồi đăng ký và biển số xe.

Người nhận xe phải đưa xe đến kiểm tra thực tế, kê khai hồ sơ tại cơ quan đăng ký xe hoặc thông qua Cổng dịch vụ công. Sau khi hồ sơ hợp lệ, cơ quan đăng ký sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký xe và biển số định danh mới (thay cho biển 3 hoặc 4 số cũ nếu có).

Người đăng ký có thể chọn nhận kết quả trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính công ích để thuận tiện.

(iii) Ý nghĩa và điểm mới đáng chú ý

Quy định mới tại Thông tư 79/2024/TT-BCA thể hiện rõ chủ trương quản lý xe theo biển số định danh, giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát lịch sử xe, tránh tình trạng xe không rõ nguồn gốc hoặc sang nhượng lòng vòng.

Đồng thời, việc bắt buộc chủ xe cũ phải thực hiện thu hồi trong 30 ngày giúp ngăn chặn hành vi “né sang tên” và đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cả bên bán và bên mua khi có tranh chấp phát sinh.

---

Trên đây là bài viết của AV Counsel về Xe không chính chủ và mức phạt theo quy định hiện hành.

________________________________

Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH AV COUNSEL

 Fanpage: https://www.facebook.com/congtyluatavcounsel/

                  https://www.facebook.com/luatsuvadoanhnghiep/

 Website: https://avcounsel.com/

 Email: info.avcounsel@gmail.com

 Hotline: 094.333.4040

Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý khách hàng!

Trân trọng./.