CẤU THÀNH TỘI PHẠM TỘI CƯỠNG ÉP KẾT HÔN, LY HÔN HOẶC CẢN TRỞ HÔN NHÂN TỰ NGUYỆN, TIẾN BỘ, CẢN TRỞ LY HÔN TỰ NGUYỆN

Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện là một trong những tội phạm xâm hại đến chế độ hôn nhân và gia đình. Sau đây, AV Counsel chia sẻ cho Quý bạn đọc về cấu thành tội phạm này theo quy định của pháp luật.

- Cơ sở pháp lý: Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.

- Nội dung:

Theo quy định tại Điều 181 Bộ luật hình sự 2015 về Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện:

"Điều 181. Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện

Người nào cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.”

1. Cấu thành tội phạm

a. Khách thể

Chế độ hôn nhân và gia đình được xây dựng trên nguyên tắc “ Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ một chồng, vợ chồng bình đẳng.” (Khoản 1 Điều 2 Luật Hôn nhân và gia đình 2014). Việc kết hôn tự nguyện, tiến bộ, nam nữ được quyền quyết định việc kết hôn, ly hôn theo ý muốn và theo quy định pháp luật. Không cá nhân, tổ chức nào được ép buộc họ phải kết hôn hoặc ly hôn trái với mong muốn, nguyện vọng của họ.

Các hành vi thực hiện tội phạm này bao gồm: cưỡng ép người khác kết hôn trái với sự tự nguyện của họ, cản trở người khác kết hôn hoặc duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ hoặc cưỡng ép hoặc cản trở người khác ly hôn bằng cách hành hạ, ngược đãi, uy hiếp tinh thần, yêu sách của cải hoặc bằng thủ đoạn khác, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm. Những hành vi này xâm phạm trực tiếp đến chế độ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ và cũng chính là nguyên nhân làm phát sinh những mâu thuẫn trong gia đình, có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng như: tự sát của một hoặc cả hai bên...

b. Khách quan

Các hành vi bao gồm:

- Hành vi cưỡng ép kết hôn, ly hôn: Là dùng mọi thủ đoạn để ép buộc người khác phải kết hôn hoặc ly hôn trái với ý muốn, nguyện vọng của bên nam hoặc bên nữ hoặc cả hai bên.

- Hành vi cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ: Là dùng mọi thủ đoạn, mọi biện pháp để ngăn cản người khác duy trì quan hệ hôn nhân, buộc họ phải từ bỏ việc kết hôn hoặc chấm dứt quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ đang tồn tại;

- Hành vi cản trở ly hôn tự nguyện: Là việc tìm mọi cách để gây khó khăn, gây trở ngại hoặc uy hiếp bằng tinh thần làm cho người nam hoặc nữ không thể ly hôn theo nguyện vọng của họ.

Các hành vi nói trên chỉ cấu thành tội phạm nếu được thực hiện bằng các thủ đoạn có tính chất bạo lực về thể chất hoặc tinh thần, có thể tác động để ý chí của người bị hại, được thể hiện bằng nhiều thủ đoạn như:

- Thủ đoạn hành hạ, ngược đãi tức là đối xử tàn ác, tồi tệ đối với người lệ thuộc gây đau khổ về thể chất và tinh thần kéo dài.

- Uy hiếp tinh thần tức là đe dọa gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, tài sản hoặc một lợi ích quan trọng làm cho người bị dọa có căn cứ lo sợ mà thực sự mà chịu khuất phục.

- Yêu sách của cải là việc đưa ra đòi hỏi của cải một cách quá đáng, không nhân nhượng và coi đó là một trong những điều kiện để được kết hôn hoặc ly hôn nhằm cản trở hôn nhân tự nguyện giữa đôi bên nam nữ.

- Hoặc bằng thủ đoạn khác: có thể là buộc một bên hoặc cả hai bên đi xa nhằm chia rẽ họ; bắt có người không muốn lấy mình làm vợ / chồng để buộc họ phải kết hôn trái ý muốn.

Tội phạm này có cấu thành hình thức, được coi là hoàn thành từ thời điểm người phạm tội thực hiện một trong các thủ đoạn cưỡng ép và cản trở nói trên, không kể mục đích có đạt được hay không. Tuy nhiên, các hành vi trên phải có dấu hiệu “đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm” thì mới chịu trách nhiệm hình sự.

c. Chủ thể

Bất kỳ người nào từ đủ 16 tuổi trở lên có năng lực chịu trách nhiệm hình sự. Thông thường là người có ảnh hưởng nhất định trong gia đình của bên nam / nữ (ông, bà, cha, mẹ...); người có ảnh hưởng trực tiếp đến bên nam / nữ (vợ / chồng cũ; con sau khi ly hôn...)

d. Chủ quan

Thực hiện với lỗi cố ý (Người phạm tội biết rõ là hành vi này là trái pháp luật, trái với ý muốn của bên nam / nữ / cả hai bên). Động cơ và mục đích phạm tội không phải là dấu hiệu bắt buộc để cấu thành tội phạm này.

2. Hình phạt

Gồm 01 khung hình phạt là cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.

_____________________________________

Quý khách hàng có nhu cầu sử dụng dịch vụ vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi:

CÔNG TY LUẬT TNHH AV COUNSEL

 Fanpage: https://www.facebook.com/congtyluatavcounsel

                  https://www.facebook.com/luatsuvadoanhnghiep/

 Website: https://avcounsel.com/

 Email: info.avcounsel@gmail.com

 Hotline: 094.333.4040

Rất mong nhận được sự hợp tác cùng Quý khách hàng!

Trân trọng./.